PATRICIA URQUIOLA
Hiszpanka z urodzenia, Włoszka z wyboru
Patricia Urquiola urodziła się w Oviedo (Hiszpania) w 1961 roku. Już jako nastolatka wiązała swoją przyszłość z projektowaniem: Kiedy byłam dzieckiem, już wiedziałam, że będę architektem, wielu moich krewnych było architektami. Jej ojciec, inżynier z pasją do komponowania jazzu, oraz matka, która studiowała filozofię i literaturę w głęboko konserwatywnej Hiszpanii Francisco Franco, zachęcali ją do wyjazdu. Realizację swojego planu rozpoczęła jednak od studiów architektury w Madrycie oraz na politechnice w Mediolanie, gdzie zdobyła tytuł architekta, ucząc się u współczesnego twórcy architektury, legendy włoskiego designu, Achille Castiglioni.
Projektant, który był promotorem młodej adeptki, konsekwentnie pokazywał swoim studentom, że inspiracje można czerpać zewsząd: Castiglioni nauczył mnie wartości projektowania, kiedy jeszcze wierzyłam, że architektura jest sztuką wyższą, a także przyjemności wyobrażania sobie przedmiotu. Ironia, zabawa, nietraktowanie siebie tak poważnie, nawet jeśli traktujesz to, co robisz bardzo poważnie. Uważam, że ciekawość idzie w parze z pragnieniem rzeczy, a pragnienie to musi być „przyjazne”: musisz chcieć dotykać przedmiotu; musisz nadać mu nastrój. Urquiola często wspomina jak Castiglioni uwielbiał poetycki aspekt myślenia o przestrzeniach i przedmiotach w relacji do ludzi, czyli odbiorcach i użytkownikach każdego projektu. Ta koncepcja jest dla projektantki, za każdym razem, punktem wyjścia do stworzenia empatycznej i emocjonalnej więzi z użytkownikami projektów niezależnie od tego, czy jest to architektura, czy projektowanie przedmiotów.
W latach 1990 – 1992 Urquiola pełniła rolę asystenta profesora w Milan Polytechnic oraz w École Nationale Supérieure de Création Industrielle w Paryżu: Połączenie zawodów architekta i projektanta, bardzo mnie zainteresowało. Dzięki studiom Urquiola stała się wiarygodna zarówno w dziedzinie architektury, jak i projektowania.
W 1991 rozpoczęła pracę w mediolańskim biurze rozwoju produktu firmy De Padova. To Maddalena De Padova nauczyła Urquiolę wartości zestawienia i dopasowywania kolorów. Urquiola pamięta, jak De Padova lubiła, wędrując po studiu, cytować swojego przyjaciela Charlesa Eamesa: Połączenia, połączenia, połączenia! Uczyła w ten sposób prowokować poprzez łączenie tego, co pozornie rozłączne, a zainicjuje nowe spojrzenie w widzu lub użytkowniku.
Początki kariery młodej projektantki były czasem współpracy z jeszcze jednym mistrzem wzornictwa. Był nim Włoch, Vico Magistrettim. Owocem ich kooperacji są takie wspaniałe i ponadczasowe projekty jak krzesło Flower, sofa Loom oraz szezlong Chaise Longue. Z kolei fotel Bergère Légère, projektantka zadedykowała swojemu mistrzowi.
W 1998 Urquiola rozpoczęła współpracę, w roli dyrektora artystycznego, z włoską firmą Moroso. Już wtedy zjednywała sobie uznanie i wielbicieli nie tylko środowiska architektów, ale przede wszystkim szerokiego grona odbiorców.
Zebrane doświadczenie i dobry odbiór projektów zachęciły projektantkę, by w 2001 roku otworzyć w Mediolanie Studio Urquiola, zajmujące się wzornictwem, instalacjami i architekturą. Do współpracy ze Studiem od samego początku ustawiły się takie marki jak B&B Italia, Driade, Alessi, Cassina i Moroso, Kartell, Emu, Kvadrat, Kettal, a nastepnie Louis Vuitton, Rosenthal, Hansgrohe i inne.
Projektantka mówi o swojej pracy: Kiedy proponuje mi się projekt, który mi się podoba, pozwalam mu dojrzeć… i karmię go, aby stał się silny. Z tej refleksji wyłaniają się dwa aspekty: bycie wizjonerem i pozostawanie pokornym. Nie jest łatwo osiągnąć pożądany rezultat, jeśli nie koncentrujesz się wystarczająco lub jeśli nie pracujesz wystarczająco.
Niekończąca się lista firm, które zlecały i zlecają jej prace owocuje mnogością produktów, które łącznie świadczą o jej wrodzonej niechęci do powtarzania siebie i dążenie projektantki do tworzenia coraz większej liczby „połączeń”. Co najważniejsze, analogie dla estetyki Urquioli można znaleźć wcale nie wśród innych projektantów, a wśród malarzy, jak choćby ociekające, kapryśne kształty Joan’a Miró czy Yves’a Tanguy. Powstające w ten sposób niezwykłe formy, wijące się kształty, swobodnie otulone kolorami, wyraźnie odróżniające się od znanej, popularnej i monotonnej palety szarości. Jak mówi Paola Antonelli, starszy kurator ds. architektury i designu w Muzeum Sztuki Nowoczesnej: Patricia nie ma nawet stylu, ale raczej sposób na to, by każde krzesło, każda oprawa oświetleniowa, każdy stół był wyjątkowy i innowacyjny — nawet jeśli jest wykonana z najbardziej tradycyjnych materiałów.
Mistrzyni miksowania
Hiszpańska projektantka wzbogaca międzynarodową scenę architektury i designu obiektami wzornictwa o wyraźnie kobiecym charakterze. Ten design w damskim wydaniu powstaje dzięki łączeniu tekstur, wzorów i materiałów, które projektantka scala nad wyraz umiejętnie, zaskakując kwiatowymi ornamentami i zmysłową kolorystyką. Budzi ciekawość, z gracją i hiszpańskim temperamentem, bez utraty elegancji, subtelności, co świetnie uwidaczniają na przykład ażurowe, koronkowe projekty.
Umiejętne łączenie piękna i komfortu, ironii i wrażliwości, miłości i szacunku do lokalnych tradycji i pracy rzemieślniczej pokazują, że Urquiola jest otwarta na dialog i gotowa na eksperymenty. Dlatego właśnie mówi o sobie, że jest projektantką inkluzywną, przyciągającą uwagę, prowokują umysł do nieoczekiwanych i niekończących się poszukiwań, których ona sama jest podmiotem – rzadko jest szczęśliwa siedząc w miejscu. Nic dziwnego, że prasa hiszpańska i włoska nazywają ją „Hurricane Urquiola”.
Stan wiecznego poszukiwania i otwartości są prawdopodobnie głównym czynnikiem, że to czego Urquiola się dotknie, zamienia się w sukces, a energia projektantki rozprzestrzenia się przybierając różne formy: krzesła, fotele, stały, leżaki, oświetlenie, przedmioty użytkowe, płytki, tkaniny, dywany oraz wnętrza i wystawy. A jak sama twierdzi: Wciąż mamy wiele pustych stron do napisania. To bardzo ekscytujące.
Jest jeszcze jeden element, który determinuje pracę twórczą projektantki. W projektowaniu, które jest procesem złożonym liczy się jej zdaniem także przeszłość. To ona sprawia, że: jesteśmy tym, kim jesteśmy i dlatego nie można jej ignorować. To spojrzenie w przeszłość pomaga zrozumieć teraźniejszość, unikać błędów i przywracać równowagę. Ale projektanci muszą patrzeć w przyszłość, aby spróbować przewidzieć zmiany w społeczeństwie oraz zrozumieć wymagania i potrzeby przyszłości.
Nagrody i wystawy
Dziś jest jedną z najbardziej utytułowanych oraz szanowanych architektów i projektantów na świecie, ale jak podkreśla: Jeśli dążysz do uznania, jesteś zgubiony. Analizując wyniki pracy projektantki, można jednoznacznie stwierdzić, że celem Jej i zespołu nie jest odpowiedzenie na oczekiwania klienta, ale ich przekroczenie i osiągnięcie innowacyjnego rezultatu: To wyzwanie, które jest fundamentalnym aspektem mojej pracy. Ale wynik musi być zawsze zgodny z tożsamością klienta, w przeciwnym razie nie można go uznać za dobry wynik.
Uznanie klientów potwierdzają liczne nagrody. Patricia Urquiola zdobyła tytuł Designer Roku, przyznawany przez Elle Decor, Good Design Award, Red Dot Design Award, oraz tytuły Projektanta w latach 2000-2010. Patricię Urquiolę już kilkukrotnie okrzyknięto Projektantką Roku. Natomiast, od rządu Hiszpanii otrzymała „Złoty Medal za osiągnięcia w dziedzinie Sztuk Pięknych”. Prace Urquioli są wystawiane w wielu muzeach sztuki i designu na całym świecie, w tym w MoMA w Nowym Jorku, Decorative Arts Museum w Paryżu, Design Museum w Monako, Vitra Design Museum w Weil am Rhein, Victoria & Albert Museum w Londyn, Muzeum Wzornictwa w Zurychu, Muzeum Sztuki Nowoczesnej i Współczesnej Stedelijk w Amsterdamie oraz Muzeum Sztuki w Filadelfii.
W Polsce, Patricia Urquiola wystawiała swoje prace podczas Światowych Dni Innowacji w Poznaniu (październik 2009).
„Patricia Urquiola” to zarejestrowany w Unii Europejskiej znak słowny: EUTM 008882169, z kolei, niektóre projekty, projektantka chroni jako wzory wspólnotowe RCD 001615774-0001:
Chroniony wzór wspólnotowy: 005641198-0006, Burin by Patricia Urquiola, podstawa stołu:
PAOLA NAVONE
Kulturowa nomadka
Paola Navone urodziła się w Turynie, we Włoszech. Tam dorastała, a następnie studiowała w miejskiej szkole politechnicznej, którą ukończyła w 1973 roku. Naukę kontynuowała na wydziale architektury, skąd przeniosła się do Mediolanu, by rozpocząć pracę w roli projektantki.
W latach 1970-1980 awansowała pracując u boku Alessandro Mendiniego, Ettore Sottsassa Jr i Andrew Branzi w grupie Alchimia. Była to najprężniejsza wówczas i najbardziej wpływowa grupa włoskich projektantów awangardowych, lekceważących wszelkie konwencje w dziedzinie projektowania: To było szalone, co zrobiliśmy. Pracować jak szalona, żeby wyprodukować to, co jest całkowicie bezużyteczne.
Ten czas antydesignu, lekceważenia konwencji okazały się dla projektantki katalizatorem dla dalszej pracy twórczej, ponieważ przynależność do grupy okazała się wspaniałą okazją, by z przytupem stać się częścią włoskiej sceny projektowej i wzrastać wśród największych.
Jako członkini grupy Alchimia, szybko rozwinęła własny smak i wyczucie stylu, a to pozwoliło jej zdobyć w 1983 roku prestiżową Osaka International Design Award.
Do konkursu planowała zgłosić tylko jeden projekt, ale zgłosiła ich 50, ponieważ nie mogła zdecydować się na jeden projekt. Fakt ten świetnie obrazuje etykę pracy Navone oraz jej pasję do zawodu, którą rozwijała także dzięki szerokiej współpracy z artystami i projektantami, poznanie stylów, technik, jako podstaw do dalszego rozwoju.
Eklektyczna marzycielka
Paola Navone pracowała w wielu branżach kreatywnych jako architekt, projektant produktu, konsultant biznesowy, projektant wnętrz, projektant sklepów i restauracji, organizator wystaw i wydarzeń, wykładowca i nauczyciel. Jest samozwańczą, uzależnioną od pracy projektantką, z wieloma umiejętnościami i pasjami, dogłębnym zainteresowaniem odmiennymi kulturami, zwłaszcza orientalnymi. Całe to doświadczenie Navone potrafi wykorzystać w swojej pracy: Wytrenowałam oczy, aby patrzeć na rzeczy codziennego użytku, skromne przedmioty. Nauczyłam się, współpracując z rzemieślnikami z różnych krajów, szanować intuicyjne zdolności manualne i tradycje. Dostrzegam piękno i zrozumiałam wartość przedmiotów codziennego użytku, pełnych historii, które mogą być ponadczasowe.
W swojej długiej i wszechstronnej karierze Navone z łatwością przechodziła między rolami, których się podjęła zarówno samodzielnie, jak i dla wybranych klientów: Abet Laminati, Armani Casa, Knoll International, Alessi, Piazza Sempione, Mondo, Driade, Orizzonti, Arcade, Oltrefrontiera, Casamilano, Antonangeli, Dada, Molteni, Natuzzi, Roche Bobois i Swarovski. Z kolei od 1998 roku zajmuje się kierownictwem artystycznym w Gervasoni, gdzie większość kolekcji projektuje osobiście.
Naturalna skłonności do przekraczania granic i to nie tylko geograficznych, biegłość w łączeniu faktur, materiałów i kolorów południa świata z formami i strukturami Zachodu, bogatego w tradycje, stworzyły z Navone propagatorkę stylu nomadyzmu kulturowego, który łączy niepasujące do siebie elementy, jakby pochodzące z różnych zakątków świata (eklektyzm), w awangardowe, spójne całości: Świat zawsze był moim niewyczerpanym źródłem inspiracji. Rozglądanie się wokół siebie jest poniekąd moim sposobem oddychania. Zawsze i wszędzie. Nieważne gdzie jestem. (…) Małe cuda mogą być wszędzie.
Nagrody i wyróżnienia
W 1983 roku zdobyła prestiżową Osaka International Design Award. Jest Projektantem Roku 2000 dla magazynu Architektur&Wohnen.
W 2011 roku zdobył nagrodę Elle Deco International Design Awards za dwa projekty.
W 2014 roku została wpisana do prestiżowej Galerii Sław magazynu Interior Design.
W 2018 roku zdobyła nagrodę Elle Deco International Design Awards w kategorii meble ogrodowe.
Paola Navone chroni jako unijny znak towarowy nazwisko: Navone EUTM 018344388.
Kobiety designu
Patricia Urquiola i Paola Navone to jedne z najbardziej rozpoznawanych sław światowego designu. Przy okazji każdego projektu ukazują wszechstronność, pasję i kreatywność. Marzycielskie i awangardowe, to słowa opisujące projekty obdarzonych niesamowitą wyobraźnią projektantek, które w ciągu ostatnich dekad zdobywają niezaprzeczalne uznanie w świecie projektowania i dekoracji.
Nasze artykuły na temat designu:
Charles i Ray Eames – pionierzy nowoczesnego designu
Philippe Starck i bracia Bouroullec, czyli design à la franҫaise
Arne Jacobsen i nowoczesny design
Verner Panton, enfant terrible duńskiego designu
Źródła:
https://patriciaurquiola.com/studio
http://www.artravelmagazine.com/patricia-urquiola
https://www.magasinsdeco.fr/patricia-urquiola-decouvrez-maitre-decoration-interieure-espagnole
https://www.domusweb.it/en/biographies/patricia-urquiola.html
https://www.nytimes.com
https://en.wikipedia.org/wiki/Paola_Navonehttps://slidedesign.it/en/designers/paola-navone
https://pointofdesign.pl/temat-dnia/paola-navone-krolowa-eklektyzmu
https://plndesign.pl/paola-navone-krolowa-wloskiego-designu
https://designitaly.com/blogs/summary/paola-navone-interview
Fot: Grey Lemon
