PORAJ® Kancelaria Prawno-Patentowa Poznań

Znakiem towarowym może być każde oznaczenie umożliwiające odróżnienie towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa oraz możliwe do przedstawienia w rejestrze znaków towarowych w sposób pozwalający na ustalenie jednoznacznego i dokładnego przedmiotu udzielonej ochrony.

Znakiem towarowym może być wyraz, włącznie z nazwiskiem, rysunek, litera, cyfra, kolor, forma przestrzenna, w tym kształt towaru lub opakowania, a także dźwięk lub zapach.

Znak towarowy to symbol, dzięki któremu klienci wybiorą na rynku konkretny produkt, dlatego logo powinno być charakterystyczne i jedyne.

Na wygląd logo z pewnością ma wpływ branża, w którą wpisuje się produkt czy usługa oferowana przez firmę.

Aby mógł zostać skutecznie zarejestrowany, znak towarowy musi posiadać cechy charakterystyczne i zgodne z prawem:

• Charakter odróżniający: zdolność znaku do rozróżnienia produktów lub usług, dla których wymagana jest rejestracja. Znaku nie można mylić z innymi, wcześniej istniejącymi znakami, stosowanymi do odróżniania produktów lub usług, identycznych lub podobnych do tych, dla których złożono wniosek o rejestrację.
• Zgodność z prawem: znaki, które są sprzeczne z prawem, porządkiem publicznym i moralnością, a także znaki, które mogłyby służyć do oszustwa, a w każdym razie te, których użycie stanowiłoby naruszenie innych wyłącznych praw osób trzecich, nie mogą stanowić przedmiotu rejestracji jako znaki towarowe.

(informacja ze strony www.uprp.pl)

Pełny katalog przyczyn bezwzględnej odmowy udzielenia prawa ochronnego na znak towarowy wskazuje ustawa Prawo własności przemysłowej w art. 129, zgodnie z którym nie udziela się praw ochronnych na oznaczenie, które:

1) nie może być znakiem towarowym;

2) nie nadaje się do odróżniania w obrocie towarów, dla których zostało zgłoszone;

3) składa się wyłącznie z elementów mogących służyć w obrocie do wskazania, w szczególności rodzaju towaru, jego pochodzenia, jakości, ilości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytwarzania, składu, funkcji lub przydatności;

4) składa się wyłącznie z elementów, które weszły do języka potocznego lub są zwyczajowo używane w uczciwych i utrwalonych praktykach handlowych;

5) stanowi kształt towaru, który jest uwarunkowany wyłącznie jego naturą, jest niezbędny do uzyskania efektu technicznego lub zwiększa znacznie wartość towaru;

6) zostało zgłoszone w złej wierze;

7) jest sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami;

8) zawiera element będący symbolem, w szczególności o charakterze religijnym, patriotycznym lub kulturowym, którego używanie obrażałoby uczucia religijne, patriotyczne lub tradycję narodową;

9) zawiera symbol Rzeczypospolitej Polskiej (godło, barwy lub hymn), znak sił zbrojnych, organizacji paramilitarnej lub sił porządkowych, reprodukcję polskiego orderu, odznaczenia lub odznaki honorowej, odznaki lub oznaki wojskowej bądź innego oficjalnego lub powszechnie używanego odznaczenia i odznaki, w szczególności administracji rządowej lub samorządu terytorialnego albo organizacji społecznej działającej w ważnym interesie publicznym, gdy obszar działania tej organizacji obejmuje cały kraj lub znaczną jego część, jeżeli zgłaszający nie wykaże się uprawnieniem, w szczególności zezwoleniem właściwego organu Państwa albo organu samorządu terytorialnego, albo zgodą organizacji, na używanie oznaczenia w obrocie;

10) zawiera symbol (herb, flagę, godło) obcego państwa, nazwę, skrót nazwy, bądź symbol (herb, flagę, godło) organizacji międzynarodowej lub przyjęte w obcym państwie urzędowe oznaczenie, stempel kontrolny lub gwarancyjny, jeżeli zakaz taki wynika z umów międzynarodowych, chyba że zgłaszający wykaże się zezwoleniem właściwego organu, które uprawnia go do używania takiego oznaczenia w obrocie;

11) zawiera urzędowo uznane oznaczenie przyjęte do stosowania w obrocie, w szczególności znak bezpieczeństwa, znak jakości lub cechę legalizacji, w zakresie, w jakim mogłoby to wprowadzić odbiorców w błąd co do charakteru takiego oznaczenia, o ile zgłaszający nie wykaże, że jest uprawniony do jego używania;

12) ze swojej istoty może wprowadzać odbiorców w błąd, w szczególności co do charakteru, jakości lub pochodzenia geograficznego towaru;

13) stanowi chronioną nazwę odmiany roślin i odnosi się do odmiany roślin tego samego lub pokrewnego gatunku;

14) w odniesieniu do wyrobów alkoholowych, taki znak towarowy zawiera element geograficzny niezgodny z pochodzeniem wyrobu, gdyż Urząd Patentowy uzna go, za wprowadzający odbiorców w błąd;

15) zawierają element geograficzny prawdziwy w sensie dosłownym co do terytorium, regionu lub miejsca, z którego towar pochodzi, a który mógłby wprowadzić odbiorców w błąd, że towar pochodzi z innego, słynącego z danych wyrobów terenu. W przypadku homonimicznych oznaczeń geograficznych dla wina i piwa ochrona może być przyznana, z tym, że Urząd Patentowy RP wezwie osobę, która dokonała zgłoszenia później, do dokonania w znaku odpowiednich zmian pozwalających na odróżnienie go od znaku wcześniejszego;

16) są identyczne lub podobne do zarejestrowanego oznaczenia geograficznego, nazwy pochodzenia, określenia tradycyjnego dla wina lub oznaczenia geograficznego napoju spirytusowego, których ochrona jest przewidziana na podstawie przepisów prawa i w zakresie w nich przewidzianym;

Oznaczenia określone w punktach 2, 3 oraz 4, mogą nabyć, poprzez ich intensywne używanie na rynku, tzw. wtórną zdolność odróżniającą. Dzięki nabyciu, przed datą jego zgłoszenia do Urzędu, wtórnej zdolności odróżniające, znak, który pierwotnie był jej pozbawiony, może zostać zarejestrowany. 

Katalog względnych przeszkód udzielania prawa ochronnego zawarty jest w art. 1321 pwp. Podstawę sprzeciwu wobec zgłoszenia może stanowić znak:

1) którego używanie narusza prawa osobiste lub majątkowe osób trzecich;

2) identyczny ze znakiem towarowym, na który udzielono prawa ochronnego z wcześniejszym pierwszeństwem na rzecz innej osoby dla identycznych towarów;

3) identyczny lub podobny do znaku towarowego, na który udzielono prawa ochronnego z wcześniejszym pierwszeństwem na rzecz innej osoby dla towarów identycznych lub podobnych, jeżeli zachodzi ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd, które obejmuje, w szczególności ryzyko skojarzenia znaku zgłoszonego ze znakiem wcześniejszym;

4) identyczny lub podobny do renomowanego znaku towarowego, na który udzielono prawa ochronnego z wcześniejszym pierwszeństwem na rzecz innej osoby dla jakichkolwiek towarów, jeżeli używanie zgłoszonego

znaku bez uzasadnionej przyczyny mogłoby przynieść zgłaszającemu nienależną korzyść lub być szkodliwe dla odróżniającego charakteru bądź renomy znaku wcześniejszego;

5) identyczny lub podobny do znaku towarowego, który przed datą według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa ochronnego był w Rzeczypospolitej Polskiej powszechnie znany i używany jako znak towarowy przeznaczony do oznaczania towarów identycznych lub podobnych pochodzących od innej osoby, jeżeli zachodzi ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd, które obejmuje, w szczególności ryzyko skojarzenia znaku zgłoszonego ze znakiem powszechnie znanym.

Ochrona znaku towarowego jest ważna na terenie kraju, na którym dokonano zgłoszenia, rejestracja znaku dokonana przez Urząd Patentowy RP jest skuteczna w granicach terytorium RP.

(informacja ze strony www.uprp.pl)

Istnieje jednakże możliwość rozszerzenia zasięgu terytorialnego znaku towarowego na inne państwa, korzystając z jednego z trzech zaprezentowanych poniżej systemów: 

• system krajowy – dokonanie zgłoszenia znaku w urzędzie właściwym ds. ochrony własności przemysłowej w danym państwie. W wielu krajach, podczas dokonywania takiego zgłoszenia, konieczne jest działanie za pośrednictwem pełnomocnika, z reguły będącego odpowiednikiem polskiego rzecznika patentowego;

• system regionalny – dokonanie zgłoszenia znaku we właściwym urzędzie regionalnym. Znak towarowy będzie wówczas chroniony na terytorium wszystkich państw członkowskich tego systemu. Jest to procedura właściwa dla wspólnotowych znaków towarowych. Podmiot, dokonując jednego zgłoszenia w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) w Alicante, może uzyskać ochronę swojego znaku towarowego na obszarze całej Unii Europejskiej. Innymi regionalnymi urzędami są: Urząd Znaków Towarowych Beneluksu (BTO), Afrykańska Organizacja Własności Przemysłowej (ARIPO);

1. system międzynarodowy (tzw. „system madrycki”) – dokonanie zgłoszenia znaku w Biurze Międzynarodowym Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO) w Genewie za pośrednictwem Urzędu Patentowego RP. Rejestracja możliwa jest w wybranych państwach, które są stronami Porozumienia Madryckiego o międzynarodowej rejestracji znaków towarowych lub też Protokołu do tego Porozumienia.

Pojęcie „design” odświeżyło i utrwaliło swe znaczenie w XXI wieku i to nie tylko ze względu na wartości artystyczne, lecz przede wszystkim rynkowe. Wzór, wizerunek, kształt, wygląd, wzór przemysłowy, wzór wspólnotowy, aranżacja, struktura, materiał wytworu, logotyp, logo, opakowanie, symbol graficzny, czcionka – wszystkie te pojęcia łączą się w tym jednym.

Jak definiujemy „design” z punktu widzenia prawa własności przemysłowej? To

w zasadzie, nic innego jak wzór przemysłowy, a zatem nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację.

Zastanawiasz się jak zastrzec znak towarowy? Oznacza to, że rozumiesz potrzebę ochrony twojego produktu lub usługi. Zgłoszenie znaku towarowego jest łatwiejsze niż myślisz. Ważne, by podejść do sprawy profesjonalnie i zrobić to raz, a dobrze.

Rejestracja znaku towarowego dzieli się na etapy, które wymagają kilku ważnych decyzji.

I: Sprawdź dostępność znaku czyli zbadaj czy ktoś inny nie zarejestrował już znaku bardzo podobnego lub zbliżonego. W tym celu możesz skorzystać z baz UPRP lub poprosić o pomoc rzecznika patentowego.

II: Jeśli okazało się, że Twój znak (w określonej formie np. słowny lub słowno-graficzny) nie będzie naruszał cudzych praw, wybierz klasy towarowo-usługowe dla których znak będzie obowiązywał. Do ich określania posłuży Tobie klasyfikacja nicejska. To Międzynarodowa Klasyfikacja Towarów i Usług, która precyzyjnie wskazuje i szereguje wszystkie towary i usługi.

Jeśli Twój znak podobny jest do innego, już zarejestrowanego powinieneś go zmienić, by uniknąć kosztów re-brandingu lub sporów.

III: Zgłoś swój znak do UPRP. Możesz to zrobić online wypełniając podanie oraz uiszczając stosowne opłaty.

IV: Po otrzymaniu zgłoszenia Urząd sprawdzi go formalnie – dane zgłaszającego, listę towarów i usług, opłaty, a także zbada czy zgłoszone oznaczenie może zostać zarejestrowane jako znak. Następnie, w Biuletynie Urzędu Patentowego, ujawniona zostaje informacja o dokonaniu zgłoszenia, by inne podmioty mogły się z nim zapoznać.

V: Teraz potrzebna jest tylko cierpliwość i mocno zaciśnięte kciuki. W terminie 3 miesięcy od daty ogłoszenia w BUP, osoby trzecie mogą wnieść sprzeciw wobec Twojego znaku.

VI: W przypadku uznania sprzeciwu nastąpi odmowa rejestracji Twojego znaku. Jednak jeśli badanie merytoryczne zostało przeprowadzone prawidłowo możesz świętować sukces: znak towarowy rejestracja. Gratulujemy.

Uwaga, drogę do rejestracji znaku towarowego możesz przejść samodzielnie lub zlecić to zadanie kancelarii patentowej.

Zgłoszenie znaku towarowego to pewien proces. Złożenie formalnego zgłoszenia w Urzędzie Patentowym ma na celu uzyskanie ochrony prawnej na znak towarowy. W tym momencie zgłaszający nie ma pewności czy Urząd udzieli zgody na rejestrację. Po zakończeniu procedury, czyli około 12 miesiącach, Urząd może wydać decyzję o udzieleniu prawa ochronnego na znak towarowy lub decyzję o odmowie udzielenia takiego prawa.

Jeśli ochrona dla Twojego znaku zostanie przyznana, będzie liczyła się od daty złożenia zgłoszenia.

Rejestracja wzoru przemysłowego pomaga rozwiązać problem z:

• kopiowaniem, podrabianiem oraz wprowadzaniem przez konkurencyjne podmioty do obrotu towarów wyglądających lub opakowanych identycznie lub łudząco podobnie

• obroną przed zarzutami naruszania cudzych praw do wyglądu ich wyrobów lub opakowań

• pogorszeniem przez konkurencję wizerunku firmy/wzoru przez wprowadzanie towarów gorszej jakości/o gorszych właściwościach i o identycznym wyglądzie

• kradzieżą oryginalnego pomysłu na wygląd towarów lub ich opakowanie

• napływem tańszych, lecz gorszej jakości towarów o podobnym wyglądzie

• wejściem na rynek z produktem o identycznym/podobnym wyglądzie konkurencji o znacznie większych możliwościach

• potrzebą każdorazowego udowodniania praw do wzoru – wyglądu towaru/opakowania

• bardzo długim czasem postępowań sądowych oraz ich wysokimi kosztami ze względu na potrzebę udowadniania własnych praw do do wzorów towarów/opakowań

Wzór użytkowy to nowe rozwiązanie o charakterze technicznym, bliżej mu do wynalazku, może dotyczyć kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci.

Wzór przemysłowy to rozwiązanie dotyczące wzornictwa, estetyki czyli czysty design.

Przykładowo wzorem użytkowym może być rozwiązanie techniczne, np. sposób rozkładania się mebla, a jego kształt, kolor, faktura będą już wzorem przemysłowym.

Ta sama rzecz może być zarówno wzorem użytkowym, jak i przemysłowym.

Wynalazek jest to nowe i posiadające poziom wynalazczy rozwiązanie o charakterze technicznym, nadające się do przemysłowego stosowania.

Wynalazek jest nowy, jeżeli nie stanowi on części stanu techniki, czyli przed datą jego pierwszego zgłoszenia nie został on ujawniony publicznie gdziekolwiek na świecie (w tym w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, prezentację na wystawie/targach etc.). W przypadku potrzeby demonstracji wynalazku osobom trzecim przed dokonaniem jego zgłoszenia konieczne jest podpisanie z tymi osobami umowy o zachowaniu poufności.

Wynalazek posiada poziom wynalazczy (nieoczywistość, doniosłość wynalazku) jeżeli dla specjalisty w danej dziedzinie nie wynika on wprost ze stanu techniki (czyli nie da się wynalazku przy pomocy zwykłej logiki – bez wkładu twórczego – wywieść z tego, co jest powszechnie znane). W świetle powyższego, poziomu wynalazczego nie posiadają rozwiązania polegające na:

• zmianie jedynie rozmiaru produktu, celem uczynienia go przenośnym;
• połączeniu kilku znanych rozwiązań/elementów (agregacja), jeżeli nie prowadzi to do powstania nowej funkcji takiego rozwiązania lub do otrzymania korzystniejszego efektu końcowego takiego rozwiązania, w porównaniu z efektami cząstkowymi jego składowych.
• zamianie zastosowanych komponentów na znane substytuty.

Charakter techniczny: istota wynalazku powinna być określona przez konkretne cechy/środki techniczne, pozwalające na odróżnienie wynalazku od rozwiązań znanych ze stanu techniki.

Przemysłowe stosowanie: efekt wykorzystania wynalazku nie może być tylko teoretyczny – musi on być użyteczny i powtarzalny w jakiejkolwiek działalności przemysłowej, tj. w każdej działalności o charakterze technicznym, w tym też w rolnictwie.

Patent to zabezpieczenie wyłączności wymyślonego i wypracowanego rozwiązania technicznego. Samo bycie twórcą pomysłu, nawet wdrożenie często z trudem wypracowanego rozwiązania technicznego, nie chroni bowiem przed szerokim i niekontrolowanym jego powielaniem przez konkurentów.

Patent służy do budowania dominującej pozycji na rynku, legalnego ograniczenia konkurencji, do zwrotu nakładów za prowadzone badania czy testy, daje możliwość wprowadzania innowacyjnych rozwiązań i ich komercjalizacji.

Potwierdzeniem istnienia patentu jest opublikowany dokument patentowy, składający się z opisu patentowego obejmującego opis wynalazku, zastrzeżenia patentowe i rysunki (jeśli są).

Udzielone patenty podlegają wpisowi do rejestru patentowego, a informacja o jego udzieleniu publikowana jest w Wiadomościach Urzędu Patentowego.

Patent jest zbywalny i podlega dziedziczeniu, przy czym umowa o przeniesienie patentu wymaga, pod rygorem nieważności, zachowania formy pisemnej.

Przeniesienie patentu staje się skuteczne wobec osób trzecich z chwilą wpisu tego przeniesienia do rejestru patentowego.

Wycena znaku towarowego to zadanie dla profesjonalisty. By ją wykonać potrzeba praktyki i doświadczenia, ponieważ metody badań nie są precyzyjne i nie zawsze pozwalają jednoznacznie określić wartość znaku towarowego.

Wśród metod wyceny znaku wyróżniamy metodę marketingową oraz metodę finansową. Pierwsza uwzględnia przychody z posiadanego znaku towarowego w relacji do jej postrzegania przez klientów. Druga zestawia szacunki w sytuacji używania i nieużywania znaku towarowego przez firmę.

Chcąc skutecznie chronić znak towarowy należy zgłosić oznaczenie w Urzędzie Patentowym RP. Właściciel znaku może zrobić to samodzielnie lub za pośrednictwem kancelarii patentowej. Zgłoszenie znaku towarowego wymaga kilku formalności i decyzji.

Zgłoszenia znaku do UPRP można dokonać pocztą tradycyjną lub elektroniczną, faksem lub przez platformę e-puap. Podanie do UPRP musi zawierać dane podmiotu zgłaszającego, znak towarowy w formie graficznej, sprecyzowane klasy towarowo-usługowe oraz potwierdzenie opłaty.