Autorskie prawa majątkowe są prawem o charakterze majątkowym.
Dotyczą więc dysponowania utworem i zarabiania na jego rozpowszechnianiu. Ich istotą jest przyznanie twórcy lub posiadaczowi prawa, wyłączności na korzystanie z utworu lub rozporządzania nim. To znaczy, że każdy, kto chciałby korzystać z dzieła, musi uzyskać zgodę na korzystanie z niego.
W prawie polskim pojęcie autorskich praw majątkowych reguluje art. 17 (i dalsze) ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1231).
Najważniejszym uprawnieniem wynikającym z autorskich praw majątkowych jest:
Twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.
Pola eksploatacji
Czym jest korzystanie z utworu?
Niektóre z form korzystania i rozpowszechniania utworu wymagają zgody twórcy lub właściciela praw majątkowych, co wiąże się z wypłatą odpowiedniego wynagrodzenia. Mówimy wtedy o użytku publicznym – czyli powielanie, nagrywanie, udostępniania w Internecie, czy publiczne odtwarzanie.
Inne, są legalne i nieodpłatne. W tym przypadku to użytek prywatny.
Użytek prywatny (dozwolony) daje prawo do korzystania w pewnym zakresie z utworu bez konieczności uzyskania zgody posiadacza praw majątkowych.
Korzystaniem z utworu nie jest przeczytanie książki, obejrzenie filmu, wysłuchanie koncertu, odtworzenie płyty w gronie rodziny czy znajomych. W wymienionych sytuacjach korzystamy nieodpłatnie z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego.
Do wyjątków zalicza się również cytowanie fragmentów utworu. W takim wypadku zawsze tzreba wymienić imię i nazwisko twórcy.
Czas ochrony
Dla autorskich praw majątkowych czas ma znaczenie.
Czas ten nie może być ani wydłużony, ani skrócony. Dzięki tym zapisom, po upływie 70 lat od ostatniego dnia roku kalendarzowego od daty śmierci twórcy utwór/utwory stają się częścią domeny publicznej, a więc korzystać z nich może całe społeczeństwo. Wówczas zgoda na korzystanie z utworu nie jest potrzebna, jednak obowiązkiem korzystającego z utworu jest wymienienie imienia i nazwiska twórcy, a użytek nie może godzić w interesy twórcy.
Zbywalność praw
Autorskie prawa majątkowe nie są zawsze ani nierozerwalnie związane z autorem.
Mogą być przeniesione przez autora w ramach umowy o przeniesieniu praw lub w ramach spadku. Mogą przysługiwać innej osobie niż twórca, a uprawniony z autorskich praw majątkowych ma prawo w ramach licencji upoważnić inną osobę do korzystania z nich.
Źle nabyte autorskie prawa majątkowe
Z perspektywy rzeczników patentowych sprawy, z którymi najczęściej mamy do czynienia dotyczą niepoprawnego nabycia autorskich praw majątkowych do logo. Są to przypadki, kiedy przedsiębiorca nie podpisał, bądź podpisał złą umowę z grafikiem. Sama zapłata za fakturę niestety nie przenosi skutecznie praw autorskich majątkowych.
Konsekwentnie to podkreślamy – umowa przenosząca prawa autorskie musi być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności i zawierać poprawne zapisy!
Gotowi do pomocy
Jesteśmy do Państwa dyspozycji na każdym etapie tworzenia biznesu w zakresie ochrony praw własności intelektualnej.
Dzieląc się z Państwem naszym doświadczeniem, zachęcamy do uporządkowania spraw i wprowadzenia standardów ochrony własności intelektualnej.
Źródło:
https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/
http://prawokultury.pl/
