Wzór przemysłowy i wzór użytkowy to prawa własności intelektualnej warte rozważenia w przypadku projektów i rozwiązań technicznych. Mimo, że są podobne z nazwy chronią inne cechy danego wytworu.
Wzór przemysłowy chroni formę, czyli wygląd, który posiada dany przedmiot. Natomiast wzór użytkowy nazywany „małym patentem”, gdzie ochronie podlegają wygląd oraz cechy techniczne wytworu. Wobec tego wzór przemysłowy chronił będzie wygląd jako taki, natomiast dla wzoru użytkowego najważniejsze będą cechy techniczne. Dlatego też można powiedzieć, że wzór przemysłowy to bratnia dusza znaku towarowego a wzór użytkowy – patentu.
Z perspektywy prawa własności przemysłowej (pwp) wzór przemysłowy i wzór użytkowy to dwa odmienne prawa, choć bardzo podobne z nazwy. Przyjrzyjmy się im dokładniej.
Wzór przemysłowy
Chroni zewnętrzną postać, czyli indywidualną formę produktu, a więc czyli jego wygląd: „Wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, fakturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację.”
Wzór przemysłowy musi być nowy (czyli przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania prawa z rejestracji, identyczny wzór nie został udostępniony publicznie przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób) i można go zarejestrować do roku po pierwszym udostępnieniu. Wzorem przemysłowym może być krzesło, opakowanie, pierścionek, dzbanek, ale także etykieta czy deseń. Jego ochrona trwa 25 lat, które dzieli się na 5-letnie okresy ochronne.
Jako wzór przemysłowy może być chroniony także znak towarowy.
Wzór użytkowy
Chroni nowe rozwiązania techniczne poprzez przyznanie prawa wyłącznego uniemożliwiającego innym jego komercyjne wykorzystanie. We wzorze użytkowym nie chodzi o innowacyjność, lecz o ulepszenie technologiczne, poprawę stanu techniki lub funkcjonalnych aspektów przedmiotu, ułatwiających użytkowanie, czyli stanowiących przełom w danej technologii. Wzory użytkowe są szczególnie odpowiednie do ochrony rozwiązań, które wprowadzają ulepszenia do istniejących produktów lub wynalazków. Z tego względu określane są jako „małe patenty” i jeśli ze względów formalnych wynalazku nie można chronić jako patent, rejestruje się go jako wzór użytkowy.
Ochrona ta obejmuje wyłączne prawo do korzystania ze wzoru użytkowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej i trwa 10 lat od daty dokonania zgłoszenia w Urzędzie Patentowym, a opłaty za przedłużenie ochrony uiszcza się co 2 lub 3 lata.
Twórca wzoru ma prawo do ochrony wynikającej z rejestracji, wynagrodzenia za korzystanie ze wzoru oraz wymienienia go jako autora w opisach, rejestrach i innych dokumentach i publikacjach. Może również żądać od naruszających zaniechania naruszania, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, a także naprawienia wyrządzonej szkody poprzez zapłatę wskazanej sumy pieniężnej.
Ochrona wzoru użytkowego ma charakter terytorialny, co oznacza, że prawo do niego można wyegzekwować tylko w kraju, w którym wzór użytkowy został przyznany.
Co wybrać?
Jeśli produkt o którego ochronę zamierzamy się ubiegać zawiera elementy, które nadają się do ochrony jako wzór przemysłowy i wzór użytkowy, można go rejestrować pod dwoma formami.
Każde zgłoszenie obejmować będzie wtedy inne aspekty jednego wytworu. Wzór przemysłowy chronił będzie indywidualny charakter designu, natomiast przez wzór użytkowy chronione będą jego cechy techniczne.
Wzór przemysłowy, który ma zostać zgłoszony powinien być przedstawiony na zdjęciu lub rysunku, tak by widoczne były jego autorskie i charakterystyczne cechy.
Procedura zgłoszeniowa wzoru użytkowego podobna jest do zgłoszenia patentu. W tym wypadku rysunek nie będzie wystarczający, a musi towarzyszyć mu opis wzoru z zastrzeżeniami ochronnymi określającymi zakres ochrony wzoru.
Ochrona wzorów użytkowych, które nazywamy „małymi patentami”, wymaga, aby przedmiot ochrony był przedmiotem fizycznym o charakterze technicznym. To dla tych cech technicznych, które rozwiązują dany problem, poszukuje się ochrony. Z kolei, rejestracja wzoru przemysłowego dotyczy ochrony jedynie tego, co widzialne, czyli wyglądu zewnętrznego produktu lub jego części, określonego przez cechy formy, linie, ornamenty, lub kombinację kolorów. W ten sposób dla urządzenia, którego struktura i kształt ma jedynie nowe cechy estetyczne, bez żadnych nowych cech technicznych, można ubiegać się o ochronę jako wzór przemysłowy.
Gdzie szukać wsparcia?
W kancelarii Poraj zajmujemy się procedurą zgłoszeniową zarówno dla wzorów przemysłowych jak i wzorów użytkowych.
Zapraszamy na konsultacje i do współpracy:
Napisz: kancelaria@poraj.com
Porozmawiaj: 61 843 21 00
Źródło:
https://uprp.gov.pl/pl
