Wzory przemysłowe

Rejestracja wzoru przemysłowego pomaga rozwiązać problem z:

• kopiowaniem, podrabianiem oraz wprowadzaniem przez konkurencyjne podmioty do obrotu towarów wyglądających lub opakowanych identycznie lub łudząco podobnie

• obroną przed zarzutami naruszania cudzych praw do wyglądu ich wyrobów lub opakowań

• pogorszeniem przez konkurencję wizerunku firmy/wzoru przez wprowadzanie towarów gorszej jakości/o gorszych właściwościach i o identycznym wyglądzie

• kradzieżą oryginalnego pomysłu na wygląd towarów lub ich opakowanie

• napływem tańszych, lecz gorszej jakości towarów o podobnym wyglądzie

• wejściem na rynek z produktem o identycznym/podobnym wyglądzie konkurencji o znacznie większych możliwościach

• potrzebą każdorazowego udowodniania praw do wzoru – wyglądu towaru/opakowania

• bardzo długim czasem postępowań sądowych oraz ich wysokimi kosztami ze względu na potrzebę udowadniania własnych praw do do wzorów towarów/opakowań

• prawa z rejestracji na wzory przemysłowe są dziedziczne oraz zbywalne (sprzedaż, darowizna, zamiana, zastaw, zabezpieczenie)
• jako aktywa biznesowe zarejestrowane wzory przemysłowe podnoszą wartość firmy i mogą być przedmiotem aportu, podstawą do uzyskania dofinansowań, przedmiotem zabezpieczenia zobowiązań (np. kredytowych),
• zarejestrowany wzór może być źródłem dodatkowych przychodów: licencja, franchising – możliwość wprowadzenia produktu na rynki, które dotychczas były niedostępne
• Może być źródłem obniżenia obciążeń podatkowych (dzierżawa, aport)

Wzór wspólnotowy to taki wzór przemysłowy, którego ochrona rozciąga się na teren wszystkich państw Unii Europejskiej.

 

Wzorem wspólnotowym może być m.in. kształt, forma, ornament, kolorystyka, tekstura oraz dobór materiałów z których wykonany jest dany produkt, ale też architektura oraz aranżacja przestrzeni.

Przepisami o wzorze wspólnotowym nie są chronione formy, których wygląd wynika tylko z ich funkcji oraz wzory sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami.

 

Czas ochrony zarejestrowanego wzoru wspólnotowego, tak jak w przypadku rejestracji polskiego wzoru przemysłowego, wynosi co najmniej pięć lat i ochrona ta może być co pięć lat przedłużana, maksymalnie do dwudziestu pięciu lat.

Niezarejestrowany wzór wspólnotowy podlega ochronie tylko przez okres trzech lat, licząc od daty pierwszego publicznego udostępnienia w UE, np. początku sprzedaży lub publikacji katalogu.

Za domniemanego właściciela wzoru uważa się osobę rozpowszechniającą wzór.

Ochrona niezarejestrowanego wzoru wspólnotowego dotyczy bezpośredniego kopiowania wzoru ale nie obejmuje tworzenia wzorów podobnych.

Nasza kancelaria prowadzi postępowania sporne, związane z naruszeniem niezarejestrowanych wzorów  wspólnotowych, doradza jak chronić swoje projekty,  rejestruje wzory w Polsce i Zagranicą, przygotowuje projekty umów przenoszących prawa i regulujących używanie wzoru, przygotowuje regulaminy w zakładach pracy, opracowuje opinie porównawcze, opinie rekomendujące kroki prawne dot. Np. ścigania naruszycieli itp.

Definicja wzoru przemysłowego zawarta jest w art. 102 ust. 1 pwp.: “wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację.”

 

Rejestracja musi dotyczyć postaci wzoru czyli np. jego kształtu, struktury, układu linii, konturów, właściwości powierzchni, rysunku, ornamentu, kolorystyki itp.

 

Wzór musi być nowy, czyli identyczny wzór nie może być wcześniej udostępniony publicznie przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób. Wzór uważa się za identyczny również, gdy różni się od niego jedynie nieistotnymi szczegółami, na przykład jedynie wielkością.

 

Wzór musi mieć indywidualny charakter, czyli ogólne wrażenie odbiorcy musi być inne niż wywołane przez jakikolwiek wcześniejszy wzór.

Prawa z rejestracji wzoru przemysłowego udzielone przez Urząd Patentowy RP są ograniczone terytorialnie i obejmują obszar Rzeczypospolitej Polskiej. Istnieją także możliwości rozszerzenia zasięgu terytorialnego poza granice naszego kraju:

 

1. system krajowy, czyli dokonanie zgłoszenia wzoru przemysłowego w urzędzie właściwym ds. ochrony własności przemysłowej w danym państwie.  Zgłoszenia należy dokonać z reguły w języku urzędowym danego państwa oraz wnieść obowiązujące w tym państwie opłaty. W wielu państwach, przy dokonywaniu zgłoszenia, konieczne jest działanie za pośrednictwem lokalnego pełnomocnika, z reguły będącego odpowiednikiem polskiego rzecznika patentowego;

 

1. system regionalny, czyli dokonanie zgłoszenia wzoru przemysłowego w Urzędzie Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (Office for the Harmonization In the Internal Market – OHIM) w Alicante, w Hiszpanii (bezpośrednio lub poprzez Urząd Patentowy RP) w celu uzyskania ochrony na obszarze całej Unii Europejskiej na podstawie jednego zgłoszenia. Innymi regionalnymi urzędami ds. własności przemysłowej, w których można dokonywać zgłoszeń są: Urząd Znaków Towarowych Beneluksu (BDO), Afrykańska Organizacja Własności Przemysłowej (ARIPO) lub Afrykańska Organizacja Własności Intelektualnej (OAPI);

 

1. system międzynarodowy, czyli dokonanie zgłoszenia w Biurze Międzynarodowym Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO) w Genewie, w Szwajcarii. W wyniku takiego zgłoszenia istnieje możliwość uzyskania ochrony we wszystkich lub wskazanych przez Zgłaszającego państwach należących do Aktu genewskiego Porozumienia haskiego. Członkami systemu haskiego jest 56 państw oraz organizacji międzynarodowych, w tym, od 1 stycznia 2008 r., Wspólnota Europejska. Polska stała się stroną Aktu genewskiego Porozumienia haskiego dotyczącego międzynarodowej rejestracji wzorów przemysłowych z dniem 2 lipca 2009 r.

Ochrona wzoru przemysłowego rozpoczyna się od daty dokonania zgłoszenia w Urzędzie Patentowym RP.

Prawa z rejestracji wzoru udziela się na 25 lat podzielonych na pięcioletnie okresy, za które należy uiszczać kolejne opłaty okresowe.

Podczas merytorycznego badania wzorów przemysłowych stosuje się Międzynarodową klasyfikację wzorów przemysłowych (klasyfikację lokarneńską), sporządzoną na podstawie Porozumienia Lokarneńskiego z dnia 8 października 1968 r.

Klasyfikacja Lokarneńska ułatwia wyszukiwanie wzorów przemysłowych, lista produktów usystematyzowana jest w porządku alfabetycznym oraz klasowym. Produkty są przyporządkowane do klas i podklas, a klasy są ponumerowane.

Zgłoszenia wzorów przemysłowych odnoszą się tylko do jednej klasyfikacji, co ma szczególne znaczenie podczas wymiany dokumentów na szczeblu międzynarodowym.

W Polskim Urzędzie Patentowym możliwe jest zgłoszenie wzoru w odmianach, np. seria mebli lub wzór w kilku kolorach.

Na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej zgłoszenie zbiorowe jest wnioskiem o rejestrację więcej niż jednego wzoru w ramach tego samego zgłoszenia. Urząd rozpatruje każdy wzór objęty zgłoszeniem zbiorowym lub rejestracją zbiorową osobno i podejmuje niezależne decyzje w odniesieniu do każdego takiego wzoru.

Wzór użytkowy to nowe rozwiązanie o charakterze technicznym, bliżej mu do wynalazku, może dotyczyć kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci.

 

Wzór przemysłowy to rozwiązanie dotyczące wzornictwa, estetyki czyli czysty design.

 

Przykładowo wzorem użytkowym może być rozwiązanie techniczne, np. sposób rozkładania się mebla, a jego kształt, kolor, faktura będą już wzorem przemysłowym.

Ta sama rzecz może być zarówno wzorem użytkowym, jak i przemysłowym.

Tak, ale dotyczy to tylko wzorów, które mają charakter twórczy, kreacyjny, są indywidualne, niepowtarzalne oraz zostały ustalone w jakiejkolwiek postaci (utwór musi zostać tak uzewnętrzniony, aby mogła zapoznać się z nim przynajmniej jedna osoba poza samym twórcą; nie musi być dokończony). W takim przypadku ochrona prawa autorskiego jest kumulatywna z ochroną wynikającą z rejestracji wzoru.

• Prawo z rejestracji wzoru przemysłowego przysługuje twórcy, na warunkach określonych w ustawie. Współtwórcom prawo przysługuje wspólnie.
• W przypadku, gdy strony nie ustalą inaczej, prawo z rejestracji wzoru przemysłowego dokonanego przez twórcę w wyniku obowiązków ze stosunku pracy albo realizacji innej umowy przysługuje pracodawcy lub zamawiającemu.
• Jeżeli zgłaszający wzór przemysłowy nie jest jego twórca, zobowiązany jest wskazać w podaniu twórcę oraz podstawę swojego prawa do uzyskania prawa z rejestracji.

Zgłoszenia wzoru przemysłowego może dokonać zarówno osoba fizyczna, jak i osoba prawna.