Nigdy wcześniej tak wielu z nas nie miało, aż tylu rzeczy co teraz, choć coraz mniejszy robimy z nich użytek.
Nie można nie zgodzić się ze słowami dyrektora Design Museum w Londynie – Deyana Sudjica.
Nasze szafy, domy i ogrody nie mieszczą kolejnych przedmiotów, którym trudno było oprzeć się i których kupno było źródłem satysfakcji, a nawet dumy.
Dlaczego design?
Nowe przedmioty, czy sprzęty często powszednieją szybciej, niż byśmy tego chcieli. Dlatego stawianie na dobre wzory jest ważne, by przedmioty pozostawały z nami mimo upływu czasu i by ich obecność miała znaczenie.
W Polsce mamy niedosyt dobrego designu, zarówno w małych, codziennych przedmiotach, ale też w otaczającej przestrzeni.
Wyjeżdżając lata temu na zachód Europy, odnosiło się wrażenie, że tamta przestrzeń jest inaczej zaprojektowana. Bez znaczenia, czy było to akademik, wiekowy dom czy nowoczesny apartament, wszystkie miały wspólną cechę – były dobrze przemyślane i zaprojektowane. Doświadczało się tam innej jakości przedmiotów i wyposażenia.
Sudjic uważa, że to właśnie design, jest zmianą zwyczajnych przedmiotów w wartościowe i nieoczywiste, które nabierają charakteru sztuki:
Design od zawsze służył kształtowaniu, albo upiększaniu codziennych przedmiotów, by odsyłały do świata wykraczającego poza użyteczność.
Design stał się profesją odgadującą i wyprzedzającą nasze pragnienia.
Małżeństwo Eames
Spójrzmy więc na dziedzinę, w której spotykają się technologia i sztuka, która zaskakuje, zachwyca i inspiruje.
Obowiązkowym nazwiskiem dla fanów i profesjonalistów zajmujących się designem jest Eames.
Charles Eames (1907-1978), był utalentowanym projektantem, z wykształcenia architekt, który wspólnie z żoną Ray (1912-1978), malarką, stworzyli projekty wyprzedzające współczesne im czasy.
Ten doskonale uzupełniający się duet projektował meble i przedmioty, o charakterystycznej linii i stylu, które są ikonami designu i inspiracją dla projektantów po dziś dzień.
Materiały, które wykorzystywali, były jak na połowę lat czterdziestych XX
wieku, niesłychanie innowacyjne. Były nimi gięta sklejka oraz plastik. Celem, który przyświecał projektantom było stworzenie wygodnych i przystępnych cenowo mebli. W 1957 roku szwajcarska, rodzinna firma – Vitra zaczęła wytwarzać projekty małżeństwa na rynek europejski. Wpływ Państwa Eames na działania i filozofię firmy widać choćby przy podejmowaniu ważnych decyzji: Co Ray i Charles powiedzieliby? oraz w misji Vitry: udoskonalanie jakości przestrzeni domów, biur, miejsc publicznych mocą designu, czyli dobrych projektów. Takimi były z pewnościa działa Eamesów. Oto kilka z nich EPC, Eames Plastic Chair, krzesło Eames Lounge Chair, niestety są to jednocześnie jedne z najczęściej podrabianych wzorów przemysłowych.
Philippe-Starck
Kolejnym klasykiem i nazwiskiem must know jest Philippe-Starck, projektant celebryta, którego wyobraźnia projektowa zamienia zwykłe sprzęty, w magiczne.
Perspektywa przez którą patrzy na świat projektant jest wywrotowa, czasem polityczna, ekologiczna, ale najczęściej humorystyczna. Dla Starcka, bez znaczenia, jest czy projektuje szczoteczkę do zębów, samolot, czy krzesło, filozofia zawsze pozostaje ta sama:
„Myślenie o tym, co użytkownik zyska. Co więcej, bez kontekstu ludzkiego, społecznego i emocjonalnego projekt nie ma prawa istnieć, uważa Starck. To zaangażowanie umysłu i serca widać we wszystkich projektach słynnego designera. Poniżej jego chyba najbardziej popularny projekt, krzesła Louis Ghost, które niestety spotkał los podobny do wcześniej wspomnianych krzeseł EPC Eamesów, ogromna ilość naruszeń praw własności przemysłowej”.
Jamie Hayon
Nieco podobny styl do projektów Philippa Starcka, ma hiszpański artysta-malarz Jamie Hayon, który zyskał sławę dzięki, pełnym fantazji i dytansu, instalacjom artystycznym.
Ich nowatorskość polega na zamazywaniu granic pomiędzy sztuką, dekoracją, a designem, a także powrotem do precyzji w przedmiotach, które zachowują współczesny kontekst.
Wizje i talent artysty, który od najmłodszych lat, zachęcany przez ojca, spędzał każdą wolną chwilę na rysowaniu, szybko dostrzegli klienci z całego świata. Hayon Studio od 2001 roku zajmuje się projektowaniem mebli, oświetlenia, innych obiektów cieszących oko, a także wnętrz. Na zdjęciach Hayon, Fantasy Colection oraz fotel RO.
Hay
Zupełnym przeciwstawieniem dla stylu Hayon’a jest prostota projektów HAY.
Produkty skandynawskiej marki zachwaycają szerokie grono odbiorców i pasują do wielu kontekstów.
Ich funkcjonalność i estetyczny design uspokaja i wtapia się w tło, jednak nie pozostaje obojętny dla oka.
Tymczasem jak wygląda polska rzeczywistość i czy “nasze” projekty mają siłę i są inspiracją?
Design rozwija się w Polsce równie prężnie, jak na świecie. Wielu zdolnych, polskich projektantów pracuje dla światowych marek.
Postacią, która jest kwintesencją sukcesu i której projekty znajdują się w światowych design muzeach jest
Oskar Zięta.
Tego projektanta i wynalazcę zarazem określa się jako – antycypującego przyszłość. Jego projekty oparte są na innowacyjnej technologii formowania stali ciśnieniem wewnętrznym:
Przedmiot, który jeszcze przed chwilą był płaskim kawałkiem metalu, sam przyjmuje optymalny kształt. Jest produktem seryjnym i niepowtarzalnym jednocześnie, bo blacha nigdy nie wygina się tak samo.
Projekty Oskara Zięty znajdują się na wielu listach marzeń. Wspaniele, że przestrzeń publiczna mogła została w kilku miastach świata zostać wzbogacona o rzeźby artysty: Nawa, Wrocław:
W wyborze wzorów cieszących oko kierujemy się własnym gustem. Wskazówką, dla poszukujących, są z pewnością konkursy promujące i nagradzające najlepszy design. Ich zadaniem jest wspieranie i promocja dobrych wzorów, pomoc przedsiębiorstwom w integrowniu designu w strategie firm oraz kształtowanie społecznych zmian poprzez najlepsze wzornictwo.
W Europie do najbardziej znanych należą Red Dot Design Award oraz IF Design Award. Oba konkursy i organizacje powstały w Niemczech na początku lat 50.
Wyróżnione w konkursach projekty cechuje doskonałe wzornictwo oraz jakość.
Red Dot:
BAKE Technologies, bike3 | TrêsDê, Lda, Mafra, Portugal – horse | Wilkinson Sword GmbH, Solingen, Germany
IF: Life Clock
W Polsce plebiscytem, organizowanym przez Łódź Design Festival wyróżniającym najlepsze polskie projekty polskich projektantów i producentów oraz odzwierciedlające najważniejsze trendy w polskim projektowaniu jest MUST HAVE. To znak jakości, który powstał, by upowszechnić dobry, polski design i promować rodzimy biznes oraz projektantów.
Must have to swego rodzaju rekomendacja konsumencka, a wyróżniony przedmiot warto posiadać.
Nagrodzone w Must Have: Stepps , Balma | Ribbon, VOX
Design stał współczesną sztuką, jest użyteczny i cieszy się względami odbiorców..
To język, którego warto znać, by rozumieć świat i być świadomym odbiorcą.
Katarzyna Martinek | kmartinek@poraj.com
Źródła:
Język rzeczy, Deyan Sudjic, Karakter
https://www.vitra.com/en-pl/home
https://hay.dk/pl
