… czyli jak co piątek, pora na podejście do Prawa własności intelektualnej z nieco innej perspektywy. Tym razem wracamy z kącikiem sportowym PORAJ i stawiamy pytanie – czy piłkarska cieszynka może zostać zarejestrowana jako znak towarowy?
Któż z nas nie miał w swoim życiu okazji wykonać własnej, osobistej i całkowicie spontanicznej cieszynki – czyli wyrazu radości, zindywidualizowanego dla każdej jednostki, czy to po sukcesie osobistym w życiu zawodowym, czy też w młodszym wieku – po zaliczeniu trudnego przedmiotu w szkole, czy na studiach. Wyskoki, okrzyki, klaskanie, czy też różnego rodzaju gesty – takie zachowania towarzyszą nam w tych krótkich, ale jakże euforycznych momentach radości.
Właśnie na tym ostatnim chcemy się skupić w dzisiejszej analizie – gestach wykonywanych przez piłkarzy po zdobytej bramce. To właśnie strzelcy bramek znajdują się w centrum naszej uwagi, miliony dzieci na całym świecie powtarza i uczy się tych gestów, wiele osób – niekoniecznie na co dzień związanych, czy oddanych pasji do futbolu, jest w stanie bez większych problemów rozpoznać charakterystyczny gest cieszynki – najczęściej powiązanej z osobą konkretnego piłkarza. Poniższe przykłady, z pewnością przewinęły się nie raz w naszym życiu codziennym lub też były zauważalne w internecie, czy telewizji.
Charakterystyczny gest po golu Roberta Lewandowskiego z pewnością rozpozna większość Polaków.
Zagraniczne gwiazdy, takie jak na przykład Cristiano Ronaldo, zachowują się w specyficzny dla siebie sposób:
Czy powyższe animacje, mogłyby posłużyć jako znak towarowy dla wybranych towarów i usług oferowanych przez rzeczonych sportowców?
Odpowiedź na to pytanie jest jednoznaczna – zgodnie ze zaktualizowanym 20 lutego 2019 r., zgodnie z przepisami dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej 2015/2436 z dnia 16 grudnia 2015 r., Artykuł 120 ustawy o własności przemysłowej Rzeczypospolitej Polskiej:
„1. Znak towarowy może zawierać wszelkie oznaczenia odróżniające produkty danego podmiotu gospodarczego od podobnego produktu innego podmiotu i mogą być wpisane do rejestru znaków towarowych w taki sposób, aby umożliwić jasną i autentyczną identyfikację przedmiotu objętego ochroną” (1. Znak towarowy może składać
się z każdego oznaczenia, które identyfikuje produkty danego przedsiębiorstwa na podstawie produktów innych osób i może być wpisany do rejestru znaków towarowych w sposób umożliwiający jasne i dokładne określenie przedmiotu przyznanej ochrony.)
Definicja ta zmieniła wcześniej niezbędny obowiązek reprezentowania znaku towarowego w formie graficznej
– teraz wystarczy, że został przedstawiony przy pomocy technologii publicznej, tak aby można go było odtworzyć w sposób jasny, autentyczny, niezależny, łatwo dostępny, zrozumiały, wielokrotnie i obiektywnie. Oznacza to, że gest, a tym samym radość z celu, może być znakiem towarowym – jeśli ma wystarczającą moc odróżniającą w stosunku do prezentowanych im towarów.
Dlaczego ostatnie zdanie poprzedniego akapitu jest tak istotne? Izba Odwoławcza EUIPO wydająca decyzję w sprawie znanego znaku – “mema”:
Salt Bae eutm-016433369 (przedstawionego za pomocą sekwencji obrazów), wskazała iż co prawda, iż sama oryginalność danego znaku i stopień jego rozpoznawalości nie przesądza do uznania jego zdolności odróżniającej. Z tego powodu – Urząd UE odmówił gestowi solenia mięsa zdolności odróżniającej w zakresie niektórych usług klasy 43 – biorąc pod uwagę, iż jest to zwyczajna czynność związana z gotowaniem.
Na koniec, należy wspomnieć o przypadku zarejestrowanej już cieszynki, co prawda w formie graficznej, jednakże zdecydowanie zwiększającej wpływy z praw do znaków towarowych Gaterha Bale’a.
Taką reakcję z pewnością zaprezentował, gdy dowiedział się, że UKIPO2 zarejestrował pod numerem UK00002657917 jego oznaczenie:
zarejestrowane m.in. dla biżuterii, odzieży, czy też galanterii skórzanej. Warto wspomnieć, iż dochód z przedmiotowego znaku jest dla walijskiego piłkarza niebanalny – według źródeł szacuje się go na ok. 10 milionów funtów rocznie3.
Technologia postępuje, więc wkrótce możemy spodziewać się, że niektóre z zaprezentowanych na początku tego wywodu gestów, staną się zarejestrowanymi znakami towarowymi, przysparzając swoim właścicielom kolejnego sposobu na spieniężenie swojej jakości sportowej i wizerunku za pomocą znaków towarowych. Wydaje się, że serie ubrań, czy też szeroko pojęta reklama znakowana poszczególnymi gestami, może już wkrótce stanowić kolejny ciekawy trend w zgłoszeniach oznaczeń na całym świecie.
Piotr Bączyk, magister prawa | pbaczyk@poraj.com
1 m.in. Wyrok z dnia 12 grudnia 2002 r. C-273/00 Sieckmann.
2 Urząd Własności Intelektualnej Wielkiej Brytanii
3 K.M. Westfal, “Znaki towarowe w sporcie”, QUALITY IN SPORT 4 (1) 2015, s. 63-71, e-ISSN 2450-3118; str. 71.
Zdjęcia znaków towarowych: EUIPO i UKIPO | film: youtube.com | inne: giphy.com, unsplash.com
