Sprawdź domenę publiczną – co przeszło w tym roku i jak możesz to wykorzystać? - Poraj Kancelaria Prawno-Patentowa

Sprawdź domenę publiczną – co przeszło w tym roku i jak możesz to wykorzystać?

Każdego roku kolejne dzieła stają się dostępne bez ograniczeń prawnych, gdy wchodzą do domeny publicznej. W 2025 roku do domeny publicznej przeszły dzieła twórców zmarłych w 1954 roku oraz utwory, których ochrona wygasła zgodnie z lokalnymi przepisami. To wyjątkowa okazja, aby wprowadzić te dzieła do swoich projektów – od marketingu po design. Jednak pamiętaj, że regulacje różnią się w zależności od kraju, co wymaga ostrożności.

Nasze wybory – inspiracje z domeny publicznej na 2025 rok

1. Frida Kahlo (1907–1954)

Dlaczego warto sięgnąć po jej twórczość?

Niewątpliwie są rozpoznawalne choć potrafią budzić różne emocje. Przyznam się, że nie wszystkie są w moim guście, ale są na pewno niezwykłe. Jej symboliczne autoportrety i nawiązania do kultury Meksyku mogą być doskonałą inspiracją do projektów graficznych, brandingowych i marketingowych. Jeśli Twoja marka stawia na autentyczność i emocje – dzieła Kahlo mogą być idealnym rozwiązaniem.

Self-Portrait (with Monkeys), 1943, Frida Kahlo
Self-Portrait (with Monkeys), 1943, Frida Kahlo
Congress peoples peace, Congreso pueblos paz, Frida Kahlo

2. Henri Matisse (1869–1954)

Dlaczego warto?

Twórczość Matissa, pełna intensywnych kolorów i płynnych kształtów, idealnie sprawdzi się w projektowaniu identyfikacji wizualnej, kolekcji produktów czy dekoracji wnętrz. To sztuka, która przyciąga uwagę i inspiruje. Nie jest tak prowokacyjna i może nadawać sie do innego rodzaju przekazu. Wśród najsłynniejszych dzieł Henriego Matisse’a znajdują się: Luxe, calme et volupté (1904), Radość życia (1905–1906), Autoportret w koszuli w paski (1906), Błękitna nagość (1907), Kąpiący się nad rzeką (1909–1917), Harmonia w czerwieni (1908), Taniec I (1909), Wejście do Kasby (1912–1913), Pianista i gracze w warcaby (1924), Martwa natura z magnolią (1941), Wspomnienie z Oceanii (1951–1952) oraz Ślimak (1953).

 Henri Matisse, Le Chat Aux Poisson Rouges (The Cat with the Red Fishes), c. 1914
Henri Matisse, Le Chat Aux Poisson Rouges (The Cat with the Red Fishes), c. 1914
Henri Matisse, Złote rybki, 1912, (Muzuem Sztuk Pięknych im. Puszkina, Moskwa)
Henri Matisse, Złote rybki, 1912, (Muzuem Sztuk Pięknych im. Puszkina, Moskwa)
Blue Nude II, 1952 Musée National d'Art Moderne, Paris
Blue Nude II, 1952
Musée National d’Art Moderne, Paris
Henri Matisse, Taniec I, 1909, (Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Nowy Jork)
Henri Matisse, Taniec I, 1909, (Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Nowy Jork)

3. Auguste Lumière (1862–1954)

Dlaczego warto?

Pionier kinematografii, który zrewolucjonizował świat filmu. Krótkie filmy Lumière’ów mogą stać się punktem wyjścia dla wideo marketingu czy narracji związanych z historią technologii i sztuki.

4. „Melodia Broadwayu” (1929)

Dlaczego warto?

Amerykański musical nagrodzony Oscarem to źródło inspiracji dla projektów audiowizualnych. Jego muzyka i estetyka Pre-Code mogą być wykorzystane w reklamach, kampaniach promocyjnych czy do budowania nostalgicznego klimatu.

5. „Singin’ in the Rain” (1929)

Dlaczego warto?

To jest moim zdaniem hit! Ta kultowa piosenka z tekstem Arthura Freeda i muzyką Nacio Herba Browna zadebiutowała na Broadwayu, a później pojawiła się w słynnym musicalu „Deszczowa piosenka”. Możesz użyć jej jako podkładu muzycznego do swoich reklam, rolek czy kampanii promujących produkty. Piosenka jest naprawdę świetna!

Tutaj lista innych najbardziej popularnych piosenek wg. Wikipedii, które przeszły w tym roku do domeny publicznej

Uwaga: różnice w regulacjach prawnych

Regulacje dotyczące domeny publicznej różnią się w zależności od kraju i tak przykładowo: 

    • W USA: Nagrania dźwiękowe wchodzą do domeny publicznej 100 lat po pierwszej publikacji. Na przykład w 2025 roku do domeny publicznej weszło pierwsze nagranie „Błękitnej Rapsodii” George’a Gershwina.
    • W Polsce i UE: Dzieła twórców przechodzą do domeny publicznej 70 lat po ich śmierci. Warto sprawdzić szczegóły dotyczące konkretnego dzieła, zanim je wykorzystasz.

Jak wykorzystać domenę publiczną w biznesie?

Powiesz dobrze, ale co ja mam zrobić z tym konkretnie w moim biznesie?  Oto kilka propozycji, a to czubek przysłowiowej góry lodowej!  Oczywiście zanim zaczniesz używać sprawdź raz jeszcze czy ten konkretny utwór i sposób użycia jest dozwolony. 

    1. W designie produktów i opakowań
      Dzieła takich twórców jak Frida Kahlo czy Henri Matisse mogą wzbogacić wizualny aspekt Twojej oferty, nadając jej unikalny i artystyczny charakter. Mogą one zdobić gadżety reklamowe itd.!
    2. W kampaniach reklamowych i marketingu
      Muzyka, filmy czy obrazy z domeny publicznej to świetny sposób na tworzenie angażujących treści – od nostalgicznych reklam po nowoczesne interpretacje klasyków.
    3. Jako podkład muzyczny
      Piosenki jak „Singin’ in the Rain” możesz użyć w roli podkładu muzycznego do reklam, rolek czy innych materiałów wideo, bez obawy o naruszenie praw autorskich.
    4. W projektach  stricte biznesowych
      Filmy Lumière’ów czy dzieła Fridy Kahlo mogą wzbogacić Waszą ofertę lub być  podstawą jakiegoś nowego projektu, a nawet biznesu. Dzieł, które przeszły do domeny jest sporo, warto dać się zainspirować. 

Gdzie szukać więcej inspiracji?

Pełny spis dzieł, które przeszły w tym roku do domeny publicznej, znajdziesz w Wikipedii  tutaj: Lista utworów w domenie publicznej w 2025 roku.

Wykorzystanie tych dzieł to doskonała okazja, aby wyróżnić swoją ofertę i stworzyć coś naprawdę wyjątkowego. Pamiętaj, aby używać tych dzieł w poprawny sposób. Chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jak skutecznie i legalnie korzystać z dzieł z domeny publicznej? 

Zapisz się na mój kurs „Autorskie Net – prawo autorskie w Internecie”!  W nim dowiesz się, co wolno, czego unikać, jak bezpiecznie używać utworów z domeny publicznej oraz na co zwracać uwagę, by chronić swoją markę i twórczość.

Prawda, że to świetne? 😊