Rzadko zastanawiamy się nad słowami, które wypowiadamy w kontekście konkretnego przedmiotu. Przecież chcąc iść pobiegać, zakładamy adidasy, na gorączkę bierzemy aspirynę, z kolei do porannego śniadania wypijamy inkę. Tymczasem, na nogach mamy buty sportowe, połykamy tabletkę przeciwgorączkową, a o poranku raczymy się kawą zbożową.
Te przykłady obrazują sytuację, w której nazwa znanej marki wyparła inne odpowiedniki, stając się uniwersalnym i powszechnym zamiennikiem. Powstało w ten sposób nowe słowo, utworzone z nazwy własnej produktu, która stała się nazwą pospolitą – eponimem.
Część takich słów jest używana lokalnie w danym kraju, lub nawet regionie; przykładem są słowa elektroluks i luksować jako synonimy odkurzacza i odkurzania, używane wyłącznie w Poznaniu. Podobnie ciekawe jest pospolite użycie nazwy kostki betonowej, często nazywanej polbrukiem a w Poznaniu od nazwy lokalnej firmy: poz-brukiem.
Kilka przykładów potocznego wykorzystania nazw znanych marek:
dżip (JEEP) jako ogólne określenie samochodu terenowego
dyktafon (DICTAPHONE) urządzenie do nagrywania dźwięku
cepeen (CPN) nazwa kiedyś często używana dla wszystkich stacji benzynowych
farelka (FAREL) termowentylator
geberit (GEBERIT) popularna nazwa spłuczki podtynkowej
imbus (INBUS) klucz o przekroju sześciokąta, nazwa pochodzi od zniekształconego skrótu nazwy firmy Innensechskantschraube Bauer und Schaurte
żyletka (GILETTE) – ostrze do golenia, jej spolszczona nazwa pochodzi od nazwy producenta
ratrak (RATRAC) – pojazd do przygotowywania tras narciarskich
polar (POLARTEC) syntetyczna dzianina, od materiału produkowanego przez amerykańskie przedsiębiorstwo Malden Mills
flamaster (FLO-MASTER) to po polsku po prostu pisak
ksero (XEROX) czyli kopia lub maszyna do kopiowania niekoniecznie firmy od której wzięło nazwę
rower (ROVER) dawne nazwy bicykl lub welocyped zostały wyparte przez markę najpopularniejszego producenta
Eponim jako słowo utworzone od nazwiska osoby
Eponimy pochodzące od nazwiska wykorzystuje się w nazewnictwie medycznym, geograficznym, naukowym, słowem wszędzie tam, gdzie naukowiec lub odkrywca chce podarować swoje nazwisko wynalazkowi i zostać dzięki temu upamiętnionym. Jest to wyraz szacunku, rodzaj pamięci i nagrody. Można powiedzieć, że stanowią językowy pomnik wzniesiony na cześć danej osoby.
Często jednak również takie nazwy przechodzą do języka potocznego, w ten sposób trwa pamięć na przykład o panach Rudolfie Christianie Karlu Dieslu, Vincenzu Priessnitzu i Samuelu Colcie.
Pospolicenie znaku towarowego
Używanie przez konsumentów nazwy produktu, który pojawił się pierwszy na rynku lub jest na nim liderem jest powszechne. Popularność to ambicja każdej marki, a sukces jest celem w biznesie. Czy zawsze?
Popularność może być dla marki zagrożeniem. Pospolicenie, czyli w języku prawniczym, degeneracja znaku towarowego, to utrata tożsamości, a nawet przesłanka do unieważnienia lub wygaszenia zastrzeżonego znaku towarowego. Z tego względu wiele firm stara się przeciwdziałać zjawisku przenikania ich znaków towarowych do języka potocznego.
Przykładowo, firma Google „walczy” z używaniem słowa googlować jako synonimu wyszukiwania informacji w Internecie, firma Bayer AG uświadamia w swoich kampaniach, że prawdziwa Aspiryna to tylko ta ich produkcji. Z kolei, nazwa termos upowszechniła się do tego stopnia, że przedsiębiorstwu Thermos GmbH nie udało się ochronić własnego znaku towarowego, gdyż wspomniany znak towarowy opisuje całą grupę towarów, a oznaczenie samo w sobie nie nadaje się już do odróżnienia produktów jednego przedsiębiorstwa od produktów innego.
Obowiązkiem właściciela znaku jest dbanie o jego jakość i unikalność.
Rejestracja to tylko początek życia znaku towarowego, ważne jest monitorowanie użycia znaku i opieka nad nim, czyli:
-poprawne użycie zarejestrowanego znaku towarowego (w formie w jakiej został zarejestrowany: pisanie nazwy dużą literą, unikanie odmiany przez przypadki lub spolszczeń w przypadku nazw obcych)
-stosowanie symbolu ® czyli registred – jest to symbol zarezerwowany wyłącznie dla zarejestrowanych znaków towarowych
-reagowanie na naruszenia, poprzez wzywanie nieuczciwych firm do zaprzestania nielegalnych praktyk;
Jeśli masz wątpliwości dotyczące użycia Twojego znaku lub nie masz czasu na jego monitorowanie, nasza kancelaria oferuje kompleksową usługę opieki nad znakami towarowymi od ich rejestracji, poprzez badania, monitoring i ewentualne reagowanie na naruszenia.
